1000 kmo-partnerschappen sturen industrialisatie Afrika

Belgisch voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie (januari-juni 2024)

THE NEXT EU-AU STRATEGIC AGENDA - Beleid radicaal heroverwegen

Polycrisis “Klimaat - Energie - Vergrijzing Europa - Oorlog in Europa - Bevolkingsexplosie Afrika”

Duizend kmo-partnerschappen Afrika-Europa sturen de industrialisatie van Afrika aan en redden de hele planeet

Ze voorkomen dat in 2044 één miljard jongeren, op 14 km van Europa, hun leven wagen op zoek naar een perspectief

België vestigt de aandacht op de opportuniteiten die de moderne maakindustrialisatie van Afrika biedt: de klimaattransitie, gedwongen migratie, heropleving van de EU-economie, een geopolitieke reset van Europa

Europa heeft Afrika meer nodig dan omgekeerd

België grijpt het voorzitterschap aan om de nadruk te leggen op de link van Europa met de wereldwijde polycrisis: "Klimaat - Economie - Polarisatie - Migratie - Vergrijzing Europa - Oorlog in Europa - Spanningen Verenigde Staten/China - Afrika's demografische explosie" en op de moderne industrialisatie van Afrika als oplossing. Samen met buurcontinent Afrika (2050: 25% wereldbevolking, Europa 7%) en zijn historische en culturele banden kan een geopolitieke entente Afrika-Europa het voortouw nemen in mondiale onderhandelingen die ertoe doen.

Zolang de asymmetrie in welvaart tussen Europa en Afrika blijft bestaan, blijft het echter onwaarschijnlijk dat legale migratie, hekkens, pushbacks, verspreiding over Europa, opvang in Noord-Afrika, het tot zwijgen brengen van smokkelaars en een adequaat terugkeerbeleid voldoende zullen zijn om te voorkomen dat honderden miljoenen jonge Afrikanen hun leven riskeren op zoek naar een fatsoenlijk leven in Europa. Belangrijk om op te merken: vroeg of laat verplaatsen Europese aandeelhouders in energieslurpende industrieën hun activiteiten naar regio's – in de tropen – waar groene waterstof overvloedig en goedkoop is.

De klimaathorror schudt de hele wereld ruw wakker: ongeziene rampen in Libië en Marokko, hittegolven, bosbranden en overstromingen, ook in Europa (Pepinster, Westhoek) en de Verenigde Staten.
Een nooit geziene polycrisis met oorlogen in en aan de grens met Europa, militaire staatsgrepen in de Sahel en antiwesternisme in diverse Afrikaanse landen.
BASF, het grootste chemiebedrijf ter wereld, verhuist wegens hoge energiekosten zijn megafabriek in Ludwigshaven naar andere delen van de wereld (De Standaard 17/11/2023).
Goedkoop, stikstofvrij Chinees ethyleen, staal, kunstmest, aluminium, glas en cement weldra geproduceerd in DRCongo? (GRAND INGA hydro-elektrisch complex = 44 elektro-nucleaire reactoren = abundante groene waterstof)
Wat, op termijn, met “onze” energiegulzige industrieën? (ArcelorMittal, Aperam, Total Energies, Air Liquide, BASF, ExxonMobil, INEOS)

Ondanks al deze deprimerende berichten hieronder hoopgevende reflecties over de betrekkingen tussen Afrika en Europa, over internationale industriële kmo-partnerschappen, over de haalbare en betaalbare moderne maakindustrialisatie van Afrika met groeikansen voor Europa, die de hele planeet redt en voorkomt dat in 2044 één miljard jongeren, op 14km van Europa, hun leven wagen op zoek naar een perspectief.

In september 2023 schoot Europa massaal te hulp na de bevingen in Marokko en Libië. Europa heeft er ook alle voordeel bij dat buur Afrika, met weldra één vierde van de totale wereldbevolking, dankzij de lokale verwerking van haar bodemrijkdommen, dringend “werk” biedt aan tien miljoen jongeren die er jaarlijks de arbeidsmarkt betreden. De industrialisatie van Afrika bedwingt er de armoede, conflicten en gedwongen migratie en creëert er ook een enorme nieuwe markt voor de eigen EU-producten.

HET “ANDERE” AFRIKA DAN DAT VAN MEDIA OP ZOEK NAAR DRAMA

1. Haar opgeleid demografisch dividend

Afrika 2035: evenveel hoger geschoolden, in de fleur van het leven, als China

Wereldbevolking 2050: Europe: 7% - Afrika 25%

Afrika 2050: 10 megasteden met meer dan 15 miljoen inwoners

Afrika 2050: 35% alle jongeren ter wereld (1,5 miljard?)

Europa, met zeven procent wereldbevolking, heeft Afrika nodig om samen geopolitiek de gesels van de klimaatopwarming en gedwongen migratie te voorkomen, voor een aggiornamento van haar industrieel apparaat en … vooral als enorme toekomstige groeimarkt. Niet met een “Paleis-diplomatie” zoals China of met een “Kalasjnikov-diplomatie” zoals Rusland, maar met een Europese “Maakindustrie-diplomatie”

2. Gezegend met abundante groene energie en klimaatstrategische bodemrijkdommen

Afrikaanse hernieuwbare energie: 60% mondiale zonne-energie; 35% mondiale productiecapaciteit groene waterstof
GRAND INGA waterkrachtproject (DR Congo) = 44 elektro-nucleaire reactoren (Frankrijk: 56) op 130 km van de monding van de bevaarbare Congostroom, onafhankelijk van zon en wind, zonder nucleair afval, immuun voor tsunami’s en militaire agressie, geteste technologie.
Klimaatstrategische bodemrijkdommen (koper, kobalt, coltan, lithium, bauxiet, plutonium, …)

Europa moet ervan afstappen Afrika te gebruiken als voorraadschuur van grondstoffen - ook klimaatstrategische – nu ook groene waterstof - of om knelpuntberoepen in te vullen.

3. Gezegend met landbouwgronden en de tweede groene long van de wereld

60% van het landbouwareaal van de wereld. De DR Congo heeft moeite om zijn 90 miljoen mensen te voeden, terwijl met adequate investeringen en landbouwbeleid, de vruchtbare grond, de regelmatige regenval en de jonge plattelandsbevolking er 25% van de totale mensheid kunnen voeden, met behoud van haar ecologisch kapitaal. (Baudoin Michel, Recteur IFA, RDC; Maitre Conférences Univ. Liège. Gembloux Agro bio Tech)
Tropische regenwouden DRC: tweede groene long van de wereld na het Amazonegebied

4. Haar antiwesters ressentiment

Alle Afrikaanse ouders zijn zich bewust van de waarde van onderwijs. Tantes en nonkels zitten samen om enkele meer begaafden van hun tientallen kinderen hoger onderwijs aan te bieden. Groot is nadien hun frustratie als jonge ingenieurs, economisten, agronomen en informatici drie jaar na het behalen van hun masterdiploma, uitgereikt door docenten met een Westerse PhD, - bij gebrek aan “fabrieken” - nog altijd op zoek zijn naar een decente baan. Het zijn vooral zij die uiting geven aan hun antiwesters ressentiment, militaire coups steunen en zelfs open staan voor jihadistische lokroepen.

5. Opgezadeld met Westerse leonijnse contracten

Een brede, opgeleide, mondige Afrikaanse middenklasse heeft het gehad met het hypocriet Europa dat haar neerbuigend de les spelt over mensenrechten, democratie en SDG’s maar tegelijkertijd Afrikaanse bodemrijkdommen - nu ook groene waterstof - blijf afdwingen met “marktconforme” leonijnse bedingingen om er in Europa rijkdom en banen mee te creëren én op die manier voorkomt dat Afrika praktijkervaring opdoet met een arbeidsintensieve, geavanceerde industrialisatie.

6. Een “ander” Afrika wil moderne industriële processen NÙ

Afrika is er zich van bewust dat enkel haar deelname aan de praktijk van complexe waardeketens haar zal toelaten zich op termijn de nodige kennis en vaardigheden van moderne industriële processen en technologieën eigen te maken én zelf aan het roer te staan van internationale industriële partnerschappen. Daarom is Afrika, net als alle ontwikkelde landen, vragende partij voor internationale maakindustriële partnerschappen en buitenlandse directe investeringen. Dit Afrika heeft er dan ook geen probleem mee dat, indien gewenst, delen van de in Afrika gerealiseerde winsten naar buitenlandse aandeelhouders gerepatrieerd worden. (De arbeidsintensieve maakindustrialisatie Afrika in vier fasen)

6. Afrika = Groeikansen voor Europa.

Vooral wegens de dalende demografie groeit de Europese markt niet meer. De Duitse economische motor sputtert. Nieuwe innoverende klimaatvriendelijkere en recycleerbaardere producten en verwante diensten, die de wereld wil, brengen soelaas. Europa heeft nieuwe markten nodig. Iedereen is al in China. De VS, ook onder Biden, zijn gekenmerkt door protectionisme. Afrika is het eerste continent met groeikansen voor Europa.

7. Een “mondig” Afrika zegt aan Europa:

‘Wij hebben de enorme opgeleide middenklasse, grondstoffen, ook klimaatstrategische, 50% van alle hernieuwbare energie, het landbouwareaal van de wereld, de toekomstige markt - 25% van de wereldbevolking - en ontluikende democratieën met behoorlijk stabiele instellingen en ontsloten industrieterreinen. Europa heeft - voorlopig - ervaring met moderne, complexe internationale industriële waardeketens. Laat ons overleggen hoe voor wederzijds eigenbelang onze grondstoffen te verwerken tot exporteerbare producten, ieder jaar tien miljoen formele banen te creëren, ongelijkheden, conflicten, gedwongen migratie en klimaatopwarming te voorkomen en een enorme markt te stimuleren, ook voor innoverende Europese producten en diensten met hoge toegevoegde waarde. Wij kennen en begrijpen elkaar, laat er ons dringend werk van maken’.

8. Voorkomen dat in 2044 één miljard jongeren, op 14 km van Europa, hun leven wagen op zoek naar perspectief

World Median Age 2045.In 2023, na dertig jaar klassiek ontwikkelingsbeleid moeten 85% van de Afrikaanse burgers nog altijd proberen te overleven in een informele economie, met gebrekkige sociale voorzieningen. Afrika blijft afhankelijk van de export van haar grondstoffen en fabriceert zelf zo goed als niets. Over twintig jaar telt Afrika meer dan 2 miljard inwoners met een gemiddelde leeftijd van 18 jaar. Langs TV, de sociale media en haar diaspora is gans Afrika vertrouwd met haar asymmetrie in levensstandaard met Europa. Bij ongewijzigd beleid, een verdere niet-industrialisatie van Afrika is de kans reëel dat miljoenen jonge Afrikanen hun leven wagen op zoek naar een perspectief in Europa. Daar zijn hekkens, push-backs, spreiding over alle landen van Europa, monddood maken smokkelaars en/of adequaat terugkeerbeleid niet tegen opgewassen.

EUROPA KENT HET “ANDERE” AFRIKA NIET

Gesprekken over het voorbije jaar met meer dan tweehonderd industriëlen, ontwikkelingsprofessionelen, academici en bewindvoerders in België, Duitsland, Nederland en Frankrijk leerde dat slechts vier onder hen in staat waren drie van de door The Economist(*) jaarlijks gedocumenteerde twintig behoorlijk “stabiele” Sub-Sahara landen te citeren. Er is inderdaad nog heel wat corruptie en miserie in Afrika. Het stigmatiserend postkoloniaal hulp-narratief over Afrika domineert echter de media en laat uitschijnen dat “gans” Afrika nog altijd niet klaar zou zijn voor een moderne industrialisatie. Quod non. Europa kent het “andere” Afrika niet.

EU-OVERHEDEN HOEVEN ENKEL RECLAME TE MAKEN VOOR AFRIKA, MEER NIET!

De kans is reëel dat alleen al een budgetvriendelijke “whole-of-society” bewustmaking van de kansen geboden in twintig Sub-Sahara landen met behoorlijk stabiele instellingen, een brede ontwikkelde middenklasse en abundante hernieuwbare energie, maakindustriële kmo’s en investeerders goesting doet krijgen om er de basis leggen van de creatie van tien miljoen banen per jaar en een halt toe te roepen aan frustraties, militaire machtsovernames en gedwongen migratie. Ook in zogenaamd “labiele” Sub-Sahara landen zijn er regio’s waar lokale kmo’s in staat zijn deugdelijke partnerschappen aan te gaan met internationale sectorgenoten, onafhankelijk van de kwaliteit van de instellingen.

Over industriebeleid en subsidies raadt The Economist van 13/7/2023 Europa aan Biden’s Inflation Reduction Act niet te kopiëren omdat het de wereldeconomie zal schaden. “Weggegooid belastinggeld” zegt The Economist.

POSITIEVE BIJWERKINGEN

Grootste vrijhandelsmarkt ter wereld. De moderne industrialisatie van Afrika legt er de basis van de creatie van de AfCFTA, de grootste vrijhandelsmarkt ter wereld met 25% van de totale wereldbevolking.
Industrieel aggiornamento van Europa. Eerder vroeg dan laat transfereren aandeelhouders van Europese energiegulzige mid-tech basisindustrieën als staal, petrochemie, aluminium, kunstmest, cement, ceramiek en glas hun activiteiten naar regio’s met abundante groene elektriciteit en dito waterstof. Zij verwachten dat bij de aankondiging van hun emissievrije relocatie naar Afrika hun beurskoers door het dak schiet, zeker wanneer zij er tegelijk de basis leggen van een moderne maakindustrialisatie van gans Afrika en de grootste vrijhandelsmarkt ter wereld. De teloorgang in Europa van banen in de energie-intensieve industrie zal Europa dwingen versneld te innoveren in klimaatvriendelijkere en recycleerbaardere hightech producten en diensten geschikt voor de wereldmarkten en verloren banen in energiegulzige mid-tech industrieën van de vorige eeuw overcompenseren. Zijn crisissen in Afrika, massale clandestiene migratie en een gebrek aan nieuwe groeimarkten, niet een groter gevaar voor de industrie-Europa dan de teloorgang van haar energieverslindende componenten?

Uitweg uit de geopolitieke balkanisering van Europa. Zowel in Oekraïne als in Gaza staat Europa erbij, kijkt ernaar en rekent op Biden voor een oplossing. De EU houdt de illusie in stand dat de omvang van haar markt, waartoe de rest van de wereld toegang wil, volstaat om haar invloed te consolideren. In 2050 telt Europa echter nog slechts 7% van de wereldbevolking, buur Afrika 25%. Europa is sinds lang geen machtsfactor op het buitenlands politieke gebied. Massale AU-EU industriële partnerschappen creëren een machtige geopolitieke entente tussen buren met cultuurhistorische banden in staat het voortouw te nemen tijdens mondiaal overleg over onderwerpen die er toe doen als klimaat, energie, noodzakelijke menselijke gedragswijzigingen en internationale conflicten.
Kritische massa stimuleert “Serendipiteit”. Zowel Europa als Afrika hebben nood aan massa’s win-win kmo-partnerschappen in de meest diverse economische sectoren. Massale samenwerking tussen partners op het snijpunt van verschillende culturen, industriële processen en onderzoeksinstellingen verhoogt de kans voor serendipiteit, bij toeval nuttige producten en diensten te ontdekken die de basis leggen van totaal nieuwe activiteiten en de duurzame creatie van massa’s kwaliteitsbanen zowel in Europa als in Afrika.

KLIMAAT: DE MODERNE INDUSTRIALISATIE VAN AFRIKA REDT DE HELE PLANEET

Naar voorbeeld van de permanente transfer naar Afrika van Europese geavanceerde industriële ervaring volgen andere continenten de EU-AU samenwerking voor de lokale transformatie van bodemrijkdommen in de klimaatvriendelijke korte keten gebaseerd op mondiale competenties. Samen behoeden zij de hele planeet voor een klimaatopwarming boven de 1,5C.

Meer

"Werk", dat is waar Afrika van wakker ligt - Afrikaanse groene waterstof legt Poetin het zwijgen op - Afrika ligt midden in het bed, kan kiezen tussen Oost en West - Afrika wil haar bodemrijkdommen ter plaatse transformeren tot competitieve producten - Circulaire Know-How Economie:'Deglobalisering' Productiebedrijven, 'Mondialisering' Know-How

(*) The Economist Democracy Index 2022 Sub-Sahara Africa (Ranking Feb 1th 2023) 1. Mauritius; 2. Botswana; 3. Cabo Verde; 4. South Africa; 5. Namibia; 6. Ghana; 7. Lesotho; 8. Malawi; 9. Madagascar; 10. Senegal; 11. Zambia; 12. Liberia; 13. Tanzania; 14. Kenya; 15. Sierra Leone; 16. Uganda; 17. The Gambia; 18. Côte d’Ivoire; 19. Benin; 20. Nigeria.