Heeft Europa nood aan “historisch lage energiekosten” als buur Afrika bulkt van groene energie?

De Chinese premier Li Qiang woonde op 19 juli 2025 in Tibet de lancering bij van een hydro-elektrische faciliteit van 300 GW, meer dan de totale jaarlijkse energieoutput van Groot-Brittannië. Verwachte kosten per MW: één achtste van de kosten van nucleaire elektriciteit. De mega-dam zal een ongekende golf van industriële investeringen in Tibet verankeren. Is het te voorkomen dat energie-intensieve basisindustrieën zoals staal en chemie verhuizen naar regio's in de wereld gezegend met abundante groene elektriciteit? Momenteel is in het Westen alle aandacht gericht op de oorlogen in Oekraïne en Gaza. De wereldwijde klimaatopwarming en de bevolkingsexplosie in Afrika 'pauzeren' echter niet. Zij blijven grotere bedreigingen voor Europa dan Poetin en Trump.

Het gigantische waterkrachtproject van 44 GW GRAND INGA in de DR Congo met een elektrisch vermogen gelijk aan dat van 35 ultramoderne kerncentrales tegen 1/5 van de kosten/MW van nucleaire elektriciteit

Het zonne-energiecomplex Noor 582 MW in Ouarzazate-Marokko slaat zonne-energie op in de vorm van verwarmd gesmolten zout, waardoor de productie van elektriciteit tot in de nacht mogelijk is

 

Technisch potentieel voor de productie van groene waterstof aan minder dan € 2/kg

(in exajoule) (IRENA)

  • Afrika 35%
  • Midden-Oosten 14%
  • Noord-Amerika 14%
  • Oceanië 13%
  • Latijns-Amerika 12%; Azië 9%
  • Europa 1%

Afrika kan buigen op 60% van 's werelds zonne-energiepotentieel en 35% van het wereldwijde potentieel voor de productie van groene waterstof. Is het te verantwoorden dat Europa, geconfronteerd met een demografische recul, goed belastinggeld investeert voor het status-quo van energiegulzige basisindustrieën van de vorige eeuw, terwijl het naburige Afrika, waar elk jaar twintig miljoen jongeren de arbeidsmarkt betreden, overstroomt met groene elektriciteit? Eerder innoverend werken aan de creatie van decent werk voor iedere vroegere staalarbeider en elke werknemer in de chemie? (Europa is het er in het verleden in geslaagd de teloorgang van steenkool, niet-maritiem staal, textiel, meubel, elektrisch witgoed, consumentenelektronica, automobiel, ... niet enkel te overleven maar er ook op vooruit te gaan.)

De overvloedige, alomtegenwoordige hernieuwbare energie van Afrika kan de industrialisatie van het hele continent stimuleren, er koopkracht creëren voor innoverende Europese producten en de hele planeet redden. 

Een industrie die werkt op kolen, olie en gas moet over 25 jaar stoppen. Een ongekende transitie die enorme hoeveelheden groene stroom vereist. Het indrukken van de klimaatpauzeknop leidt alleen maar tot meer overstromingen in geïndustrialiseerde landen en honger in niet-geïndustrialiseerde landen. 

De industrialisatie van Afrika dwingt Europa, in plaats van energie-intensieve industrieën van de vorige eeuw te subsidiëren, - en mogelijk gemaakt door robotica en AI - om sneller te innoveren in klimaatvriendelijkere en meer recycleerbare hightech producten en diensten. Het industriële aggiornamento van Europa creëert decente werkgelegenheid voor elke voormalige staalarbeider en elke voormalige werknemer in de chemische industrie. Banen die worden gekenmerkt door minder zware repetitieve handenarbeid, waar mensen zich langer nuttig kunnen voelen en de demografische achterstand van Europa compenseren.

Een aanbeveling:

Europese leiders in burgerlijke bouwkunde, hydraulische en elektrische technieken realiseren het enorme GRAND INGA-waterkrachtproject

(met een elektrisch vermogen gelijk aan dat van 35 ultramoderne nucleaire centrales)

Verwachte resultaten:

- Industrialisatie van het gehele Afrikaanse continent.

- Oprichting van een "AU-EU Gemeenschap voor energie-intensieve industrie".

- Herleving van de Europese industrie.

- Bijdrage aan het redden van de planeet.

  • Moet Europa er zich niet op voorbereiden dat, ondanks mega-subsidies voor nucleaire renaissance, voor CO2-afvang en opslag en pijpleiding-boulevards voor CO2/GH2, eerder vroeg dan laat energieverslindende industrieën verhuizen naar locaties dichtbij de bron van betaalbare groene waterstof?
  • Goed Europees belastinggeld investeren in mid-tech energie-intensieve industrieën van de vorige eeuw als ervaren op winst beluste investeerders in Afrika, op 15km van Europa, een nieuwe groeimarkt met enorme opportuniteiten zien?

Krantenknipsels in verband met de klimaattransitie, de kosten van energie, de herindustrialisering van Europa

China Pulls Out Of DR Congo’s Grand Inga Dam Project, Leaving Future In Doubt. 

Het vertrek van China uit het Grand Inga Dam-project draagt bij aan de aanhoudende vertragingen en onzekerheden. Het waterkrachtproject van 80 miljard dollar, gericht op het aanpakken van de energiecrisis in Afrika, wordt geconfronteerd met milieu- en bestuursproblemen. (The Daily Guardian - India 29/1/2025)

Update 25/4/2025  De nucleaire renaissance (Wim Winckelmans / De Standaard)

Als de nieuwe kernreactoren er komen, zullen ze een bijrol spelen (16/4/2025)

Als er tegen 2040 een nieuwe kernreactor aan het net gekoppeld wordt, mag dat een prestatie heten. Maar met de kerncapaciteit die de federale regering in gedachten heeft, zal hun bijdrage aan het energiesysteem van morgen beperkt zijn.

“Alle nieuwe kernreactoren in Doel en Tihange zetten, zal niet lukken” (18/4/2025)

Als België nieuwe kernreactoren wil bouwen, waar moeten die dan komen? De zoektocht naar een geschikte locatie in ons volgebouwde land is waarschijnlijk nog de grootste uitdaging.

Nieuwe kerncentrales hebben prijskaartje van minstens 40 miljard (19/4/2025)

In onze buurlanden draagt een staatsbedrijf de financiële verantwoordelijkheid voor de bouw van nieuwe kernreactoren. Kan dat ook in België, dat met zware budgettaire uitdagingen kampt?

Goedkoopste pad naar klimaatneutraliteit al bijna onhaalbaar (25/4/2025)

België zou in 2030 over 8 gigawatt aan offshore windenergie moeten kunnen beschikken om op het ‘kostenoptimale’ pad te blijven richting klimaatneutraliteit. Maar wellicht landen we op hooguit 3 gigawatt.

 

Le nucléaire se cherche un nouveau débouché avec les petits réacteurs 

 

De brede aandacht van politici en de media over SMR's contrasteert met een veel minder veelbelovende realiteit.

(Alternatives Economiques 8/4/2025)  

China is building the world’s biggest hydropower dam. 

China breaks ground on what Premier Li Qiang has called the ‘project of the century’. It is estimated to cost around  (US$167 billion), dwarfing many of the biggest infrastructure undertakings in modern history at around five times the cost of the Three Gorges Dam and even more expensive than the International Space Station. China aims to establish a clean energy hub in the region, stabilising the grid while reducing reliance on coal. The project is also expected to boost local employment, infrastructure and livelihoods in Tibet while prioritising ecological protection through rigorous geological surveys and environmental monitoring, The mega dam will anchor an unprecedented wave of industrial and infrastructure investment in Tibet.  (South China Morning Post 19/7/2025) 

De waan van de zware industrie in Europa

  • The Economist (18/3/2024) titelt dat “Subsidies voor de zware industrie de wereldeconomie schaden”
  • In de Financial Times (18/3/2024) waarschuwt Claudia Buch, verantwoordelijke bankentoezicht Europese Centrale Bank, voor geopolitieke risico’s en een omwenteling in mid-tech energie-intensieve industrieën van de vorige eeuw die geconfronteerd zullen blijven met hoge energieprijzen: “De industriële regio's van Europa zullen er in de toekomst heel anders uitzien, afhankelijk van de beschikbaarheid van hernieuwbare energie in verschillende landen".

Minder strenge regels in China?

Wat echter als China verder investeert in het € 100 miljard GRAND INGA gigantisch waterkrachtproject in RD CONGO, bij voltooiing na tien jaar, goed voor 44 GW “groene” elektriciteit? Een ekwivalent aan 35 van de meest geavanceerde nucleaire reactoren, aan één vierde van de kost van kernenergie, gelegen op 135 bevaarbare kilometer van Banana, een diepzeehaven aan de monding van de Congostroom in de Atlantische Oceaan. Én er groene waterstof produceert aan € 2/kg én groene cement, én groen staal, én groen aluminium, én groen ethyleen, én groene keramische materialen, én e-schroot groen recycleert, én groene datacenters bouwt.

Klimaat- en aandeelhoudersactivisme

Een onverwachte collusie van klimaat- en aandeelhoudersactivisten zou wel eens de BASF’s, Total Energy’s, INEOS’s, ArcelorMittal’s en Holcim’s van deze wereld kunnen verplichten te delokaliseren naar regio’s in de wereld met betaalbare GH2 en toekomstige groeimarkten. Aandeelhoudersactivisten verwachten dat bij de aankondiging van hun delokalisatie naar de GH2-rijke drielandendriehoek “DR-Congo - Congo-Brazzaville - Angola” hun beurskoers door het dak schiet. Klimaatactivisten zien een reductie van de CO2-emissies in Europa en Afrika met dertig procent dankzij de klimaatvriendelijke energie-intensieve productie en transport van basismaterialen waar ook vijfentwintig procent van de wereldbevolking in Afrika recht op heeft.

Werk voor iedere vroegere werknemer in staal en chemie

Een industrie die tot vandaag draait op steenkool, olie en gas en over 25 jaar moet stoppen. Een nooit vertoonde overgang waarvoor massaal veel groene stroom nodig is. Klimaat-pauzeknoppen indrukken leidt enkel tot meer wateroverlast in geïndustrialiseerde landen en honger in niet-geïndustrialiseerde landen.

Waarom niet, in plaats van te investeren in duizenden visueel polluerende Eiffel toren-windturbines aan land en pijpleiding-boulevards, eerder innoverend werken aan de creatie van decent werk voor iedere vroegere staalarbeider en elke werknemer in de chemie?

Zeker wanneer op 15 km van Europa zich een continent bevindt met massa’s niet-geëxploiteerde eeuwig hernieuwbare hydro- en solaire energiebronnen? 

Bijvoorbeeld het GRAND INGA project in DR Congo, bij voltooiing goed voor de productie van evenveel groene elektriciteit als 35 elektro-nucleaire reactoren aan één vierde van de kost van kernenergie. 

Een project gebaseerd op standaard geteste technologie en zonder nucleair afval of ongekende kost voor ontmanteling na 60 jaar, zonder gevaar voor fall-out na tsunami’s of militaire agressie. 

Afrika, een continent met weldra 25% van de wereldbevolking dat snakt naar – en recht heeft op – een modern Westers maatschappijmodel met onderwijs, sociale voorzieningen, geneeskundige verzorging, ontspanningsmogelijkheden en vrijheid voor iedereen. Een model enkel mogelijk dankzij infrastructuren als energieverslindende staal-, aluminium-, petrochemie- en cementindustrieën.

Een continent echter dat, dankzij haar exuberant aanwezige goedkope energiebronnen, massaal écht groene waterstof kan genereren voor de emissievrije productie en transport van voornoemde basismaterialen naar de nieuwe groeimarkten… die zich toevallig op hetzelfde continent bevinden.

Jobs? Demografisch nadeel Europa?

Afrika heeft nood aan 20 miljoen nieuwe banen per jaar en is gezegend met abundante hernieuwbare energie. Europa kijkt vandaag aan tegen tienduizenden (honderdduizenden?) openstaande vacatures die niet ingevuld geraken. Moet Europa, ondanks een immens overschot aan werkkrachten in Afrika, er zich er toch niet van weerhouden Afrika te gebruiken als een voorraadschuur van grondstoffen, van groene energie en van werkkrachten? De klimaatvriendelijke industrialisatie van Afrika, dankzij een door Europa aangestuurde emissieloze creatie van energiegulzige industrieën en van duizend moderne kmo-partnerschappen Afrika-Europa uit de agro-, voeding- en maakindustrieën en aanverwante diensten, ageren als een vliegwiel voor de creatie van 20 miljoen formele banen in Afrika. Zij creëren de grootste nieuwe groeimarkt ter wereld, open voor Europese hightech innoverende klimaatvriendelijkere en recycleerbaardere producten en diensten met hoge toegevoegde waarde.

Een economisch gediversifieerd Afrika leidt tot normale migratie in beide richtingen en tot multiculturele kruisbestuiving van ervaringen en competenties.

De moderne industrialisatie van Afrika dwingt Europa om sneller te innoveren in hightech klimaatvriendelijkere en recycleerbaardere producten, o.a. met behulp van robotica en A.I., met minder zware repetitieve handenarbeid waar mensen zich langer kunnen nuttig voelen en het demografisch nadeel van Europa opvangen.

Ook kunnen Europese “boomers” tijdens hun laatste levensjaren bijgestaan worden - niet door robots van Flanders Technology en A.I. - maar door intelligente zorg- of verpleegkundigen van vlees en bloed, voorlopig nog niet in grote aantallen nodig in “jong” Afrika maar wel in “vergrijsd” Europa.

Geen belastinggeld

De start van GRAND INGA slabakt. Daarom de suggestie dat begin 2026, als topprioriteit en met de grootste urgentie, een consortium van vooraanstaande EU-industriëlen op het gebied van civiele, hydraulische en elektrische engineering, hun bankiers, de EIB en de Wereldbank, ondersteund door de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen, de Franse president Emmanuel Macron, De Duitse bondskanselier Merz, de Britse premier Starmer en de Belgische premier, aan president Tshisekedi van de DR Congo een publiek-privaat partnerschap voorleggen om "zijn" 44GW Grand INGA-project te financieren, te bouwen en uit te voeren. Het consortium van toonaangevende bedrijven, ervaren in het veld, bouwt en exploiteert samen met hun bankiers het project van 100 miljard euro. Europese regeringen treden bij president Tshisekedi enkel op als lobbyisten voor de Europese industrie en bieden hem "EU Global Gateway"-garanties.

Meer

Europa heeft Afrika meer nodig dan andersom

Een gestuurde mentaliteitswijziging van heel Europa

Europa is in staat een partnerschap met Afrika “te verdienen"

Het DRC 44GW GRAND INGA waterkrachtproject = 35 nucleaire reactoren

De 'Mandela-Schuman' Afrika-Europa Gemeenschap voor Energie-Intensieve Industrie

 

Circulaire Know-How Economy Afrika-Europa

11/11/2024

Update 25/7/2025 

karel.uyttendaele {@} pandora.be