Een gestuurde mentaliteitswijziging van heel Europa

Afrika is niet wat je gelooft

Met de hoogste prioriteit en urgentie een brede EU-mentaliteitswijziging 'pro-Afrika' realiseren aangestuurd door de Ministers van Buitenlandse Zaken & Internationale Partnerschappen.

Diep ingebed in het onderbewustzijn van heel Europa leeft het vooringenomen geloof dat Afrika nog niet klaar zou zijn voor een moderne industrialisatie. Europa kent enkel het Afrika van de armoede en instabiliteit en is zich niet bewust van de unieke troeven van haar buur: haar immense opgeleide middenklasse (in twee decennia 25% van de wereldbevolking), haar overvloedige hernieuwbare energiebronnen, haar landbouwgronden van de wereld, haar grootste vrijhandelsmarkt ter wereld in aanbouw, haar klimaatstrategische mineralen, haar grootste long ter wereld, haar korte culturele en fysieke afstand tot Europa, ...haar 15 Sub-Sahara landen met behoorlijk stabiele instellingen.

De remedie: vrij massaal stadhuisdebatten 'voor iedereen' organiseren 

België als pilootland met 100 town-hall debates verspreid over gans België

Europa moet een partnerschap met Afrika 'verdienen' - Europa heeft Afrika meer nodig dan andersom.

Verwachte resultaten: "Afrika is niet wat je denkt" (België)

  • Een kritische massa van 75 Belgische industriële KMO's zoekt actief naar win-win (en evenwichtige) partnerschappen met gevestigde Afrikaanse homologen (geen startups, geen nano-ondernemers). De Belgische partner brengt expertise in complexe industriële waardeketens en geavanceerde technologieën. De Afrikaanse partner levert commerciële knowhow, marktkennis, eigendomsrechten, begrip van lokale administraties en douane, evenals expertise in de installatie en het onderhoud van geavanceerde producten in hun gebruikelijke economische sector. Afrikaanse partners verkopen, installeren en onderhouden innovatieve of concurrerende producten en diensten die de productiviteit en concurrentiekracht verhogen van Afrikaanse industrieën die lokaal Afrikaanse grondstoffen transformeren tot exporteerbare producten (voorbeelden: 'Houtbewerkingsmachines', Gereedschappen voor bouw, landbouw en industrie (schoppen, spades, troffels, pikhouwelen, ...).
  • Op termijn ontwikkelen ze gezamenlijk nieuwe producten die specifiek bedoeld zijn voor de AFCFTA (de grootste vrijhandelsmarkt ter wereld) op basis van geavanceerde technologieën en industriële processen, evenals kennis van de Afrikaanse markt, en die lokaal in Afrika worden vervaardigd.

 

  • Serendipiteit. Vaak ontdekt een dergelijke samenwerking tussen ondernemers uit verschillende culturen en continenten per ongeluk nieuwe producten en diensten die echt veelbelovend zijn maar niet gezocht worden. Innovatieve producten die niet alleen in Afrika gewenst zijn, maar ook in Europa en ... overal ter wereld.

Opmerkingen

  • De financiering van de 75 Afrika-Europa partnerschappen van 'gevestigde'  industriële kmo's. In dit type partnerschap brengt elke ondernemer zijn bestaande materiële investeringen en immateriële competenties in; dit vereist weinig of geen extra financiering.

Enkel investeren in een vliegticket om elkaar te leren kennen, elkaars infrastructuren en klantenkring te bezoeken, en wederzijds elkaars competenties te doorgronden. Het gaat er in wezen om elkaar in de ogen te kijken en te kansen op slagen van een duurzame win-winsamenwerking te evalueren.

Het is aan de potentiële partners om zelf, persoonlijk, een dergelijke beoordeling van hun kansen op succes door te voeren; eventueel ondersteund door hun ondernemingsfederaties. Niet door een adviesbureau.

  • Campagnes om een mentaliteitswijziging pro-Afrika "Afrika is niet wat je gelooft' op gang te schieten, aangestuurd door de Minister van Buitenlandse Zaken en ondersteund door regionale bedrijfsfederaties. Zie « Focus op Afrika, de grootste groeimarkt ter wereld | De Tijd (Opinie van de CEO's van VOKA en UNIZO in 'De Tijd' op 16/9/2024): "Economische grootmachten zoals China investeren zwaar in Afrika. Als we niets doen, zullen ze onze ondernemingen genadeloos uit de markt duwen. Onze nieuwe Afrikastrategie moet via win-winpartnerschappen tussen Belgische en Afrikaanse bedrijven focussen op investeringen, samenwerkingen in energietransitie en circulaire migratie van hoogopgeleiden. Zodra de strategie er ligt, kan een sensibiliseringscampagne naar bedrijven plaatsvinden. De Vlaamse  organisaties van werkgevers engageren zich om daar mee hun schouders onder te zetten."
  • Zijn er voorbeelden van succesvolle campagnes om de publieke mindset te veranderen over het thema 'Afrika is niet wat je denkt'? Nee, het is nergens in Europa getest. Het moet opgemerkt worden dat de aanbevolen activiteit voor het veranderen van de mindset 'Whole-of-society' geen extra investeringen vereist: in België herallocates de ODA ENABEL zijn prioriteiten voor een jaar, waarbij het tien van zijn 2.000 begrote medewerkers vrijmaakt om 100 debatavonden te organiseren. Ongeveer honderd steden en gemeenten stellen hun culturele centra of evenementenhallen genereus beschikbaar voor deze activiteit van openbaar belang. Dus waarom zou je zo'n campagne niet testen?
  • Bewustwordingscampagnes in Afrika. De Afrikaanse economie wordt gedomineerd door extractieve industrieën en de informele sector, en weinig ondernemers zijn bekend met de complexiteit van internationale industriële waardeketens. Het wordt aanbevolen dat Europa een klein team van vijf jonge masters afgestudeerden in bedrijfskunde in elk Afrikaans land voor één jaar financiert, om de industriële waardeketens van opkomende landen te bestuderen en aan te passen aan de Afrikaanse realiteit. Vervolgens vragen de regeringen van Afrikaanse landen hen om ongeveer dertig openbare debatavonden te organiseren voor zowel het grote publiek als ondernemers in het hele land, rond het thema 'Waarom deelnemen aan internationale industriële partnerschappen/waardeketens en hoe win-win en evenwichtige resultaten te bereiken'. Verwachte resultaten: In elk Afrikaans land zijn honderden ondernemers - uit alle economische sectoren - online op zoek naar partnerschappen met internationale tegenhangers. Ze passen geavanceerde technologieën en processen snel op grote schaal en tegen lage kosten toe. Ze leren van fouten en stimuleren serendipiteit (bij toeval stuiten op  echt veelbelovende nieuwe producten en diensten).
  • De resultaten van andere ODA-programma's en van de officiële economische missies?

Dertig jaar en duizenden Westerse samenwerkingsprogramma's, samen met honderden economische missies, zijn er niet in geslaagd te voorkomen dat de kloof in welzijn tussen Afrikaanse en Europese burgers nog verder vergroot. Bovendien is de Europese export naar Afrika, vanwege het gebrek aan koopkracht van een significante middenklasse, de afgelopen vijf jaar afgenomen.

Afrika vraagt een massale en prioritaire overdracht van geavanceerde industriële processen en technologieën. Een kritische massa van duizend industriële partnerschappen tussen kmo's in Afrika en Europa, gevolgd door een paar dozijn buitenlandse directe investeringen, zal de industriële modernisering van Afrika op gang brengen, waarbij jaarlijks twintig miljoen decente banen worden gecreëerd, naast substantiële koopkracht voor Europese producten en diensten.

  • Waarom niet van start gaan met vijf goed geselecteerde en goed ondersteunde partnerschappen? (Hun succes zou een ripple-effect creëren en anderen aanmoedigen hetzelfde te doen). Dit is meerdere keren getest zonder zichtbare resultaten vanwege een gebrek aan een kritische massa van successen die andere kmo's er toe aanzet hun voorbeeld te volgen. Deze strategie, helaas zonder tastbare resultaten, wordt over het algemeen aanbevolen door adviesbureaus die op zoek zijn naar factureerbare inkomsten op de korte termijn.
  • Waarom partnerschappen met Afrika zoeken? In een tijdperk van een stagnerende of terugtrekkende Europese markt, van een hyperkinetische en incoherente Amerikaanse partner, en waar iedereen al aanwezig is in China, wil de Europese Commissie economische en geopolitieke banden smeden met Zuid-Amerika en India. Waarom niet prioriteit geven aan partnerschappen met ons buurcontinent Afrika, over twintig jaar goed voor 25% van de wereldbevolking, 60% van de wereldwijde hernieuwbare energie, 35% van het wereldwijde potentieel voor de productie van groene waterstof aan €2/kg, 60% van de wereldwijde landbouwgrond, en overvloedige klimaatstrategische grondstoffen? Een continent bovendien, op korte fysieke en culturele afstand.
  • De ontwikkeling van Zuid-Korea in vergelijking met de ontwikkeling van Afrika. Lang voordat de Koreaanse Oorlog in de jaren vijftig plaatsvond, was er al een productie-traditie geleid door grote industriële families (de 'chaebols'), vooral in de scheepsbouw. Na de oorlog, net als in Duitsland en Japan, hervatten zij snel en breidden hun maakindustriële activiteiten uit. Daarbij  geïnspireerd, aangemoedigd, ondersteund en/of gedwongen door Amerikaanse directe investeerders en/of concurrenten. Afrika daarentegen blijft lijden onder de vloek van haar natuurlijke rijkdommen. Net zoals tijdens het koloniale tijdperk, blijft de rest van de wereld Afrika zien als een magazijn van grondstoffen die thuis verwerkt worden. Afrika's afhankelijkheid van zijn laag-arbeidsintensieve extractieve industrie is de bron van de groeiende asymmetrie van zijn welzijn in vergelijking met de rest van de wereld. Afrika produceert zeer weinig exporteerbare goederen.
  • Een Afrika dat volledig autonoom ontwikkelt zonder internationale partnerschappen? Geen enkel land of continent is ooit geslaagd in ontwikkeling in autarkie. Bedrijven of regio's specialiseren zich in bepaalde niches van de economie, slagen erin internationale markten te veroveren en genereren inkomsten om te betalen voor goederen en diensten die niet lokaal worden geproduceerd. Zeker, in het huidige tijdperk van een definitief geglobaliseerde economie en hypercomplexe industriële waardeketens is het onmogelijk voor Afrika om autonoom de knowhow te beheersen die nodig is om waardeketens te orkestreren. Dit kan niet op de universiteit of in bedrijfsincubators worden geleerd. Alleen in het veld, door de praktijk van bewezen partnerships, als schakel in een waardeketen of als manager in een multinational, kan men de nodige vaardigheden internaliseren om eventueel zelf een industriële waardeketen te orkestreren.

 

  • Wat denken van de endemische plagen van Afrika? (corruptie, ongelijkheden, genderongelijkheid, kinderarbeid, nepotisme, gebrek aan eigendomsrechten, regime-instabiliteit, ...).

Het huidige Westen, dat de SDG's in Afrika promoot, vergeet dat tijdens de tijd van een niet-geïndustrialiseerd Westen of aan het begin van zijn industrialisatie, het Westen te maken had met veel kwalen die vergelijkbaar zijn met die welke Afrika vandaag de dag ervaart. Pas in 1948 werd het algemeen stemrecht voor vrouwen ingevoerd in België; Duitsland voerde 'Kartoffel-Urlaub' (kinderarbeid tijdens het aardappeloogstseizoen) tot het einde van de vorige eeuw.

Pas wanneer de industrialisatie in Europa een bepaald niveau van volwassenheid bereikte, slaagde een tegenmacht, gekenmerkt door een mondige middenklasse, versterkt door vakbonden en enkele visionaire ondernemers, erin om 'de achturige werkdag', 'de vijfdaagse werkweek', 'betaalde vakantie', 'sociale zekerheid', ... op te eisen..

Besluit: een sociaal bewogen Westen heeft er alle voordeel bij Afrika in staat te stellen haar moderne industrialisatie te versnellen. Dan kan Afrika, soeverein, van binnen uit SDG's realiseren, een einde  maken aan ongelijkheden, corruptie, nepotisme en instabiliteit, er voor zorgen dat een brede middenklasse beschikt over voldoende koopkracht om de Europese export naar Afrika terug te doen groeien. Illegale migratie wordt dan vervangen door gewenste kruisbestuivende circulaire migratie.

Ook dient opgemerkt dat de handicap van eigendomsrechten en administratieve instabiliteit niet van toepassing is binnen het kader van win-winpartnerschappen tussen gevestigde Afrikaanse en internationale KMO's. De Afrikaanse partner biedt "zijn" infrastructuur voor de samenwerking. Zelfs fragiele landen zoals de DRC hebben aanzienlijke "stabiele" regio's met gevestigde industriële KMO's.

  • De moderne industrialisatie van een dozijn sub-Sahara landen met relatief stabiele instellingen komt heel Afrika ten goede. Het succes van het dozijn 'stabielen' wordt snel gevolgd door hun fragiele buren.
  • Beleidsmakers en het maatschappelijk middenveld uit een dozijn landen in sub-Sahara Afrika met relatief stabiele instellingen geloven dat lokale transformatie van grondstoffen in concurrerende producten meer banen per jaar creëert dan demografische groei. Dit is de enige manier om armoede te stoppen en een machtige middenklasse te creëren die ongelijkheden van binnenuit opheft. Deze 'tien stabiele' landen kunnen al rekenen op een aantal hoogopgeleide jonge ingenieurs, economen, agronomen en ICT-specialisten, op toegankelijke industriële locaties, op lokaal beschikbare hernieuwbare energiebronnen, op internetverbindingen, op 'wereld' landbouwgrond, en op hun eigen financiële bovenlaag.

Ten ‘stable’ Sub-Saharan countries accelerate the prosperity of the whole of Africa

(*) The Economist Democracy Index 2023 Sub-Saharan Africa (Ranking Feb 15 2024): 1. Mauritius, 2. Botswana, 3. Cabo Verde, 4. South Africa, 5. Namibia, 6. Ghana, 7. Lesotho, 8. Malawi, 9. Zambia, 10. Liberia, 11. Senegal, 12. Tanzania, 13. Madagascar, 14. Kenya, 15. Benin, 16. Uganda, 17. Gambia, 18. Sierra Leone, 19. Nigeria, 20. Côte d’Ivoire, 21. Angola, 22. Mauritania.

  • De dienstensector. Geen enkel land ter wereld kan overleven in autarkie. Hun burgers willen producten en diensten verwerven die niet in het land worden vervaardigd of geproduceerd. Enkel een substraat van exporteerbare industriële producten met lokale toegevoegde waarde genereert inkomsten om deze buitenlandse producten of diensten te betalen. Daarom vragen Afrikaanse regeringen, met urgentie en hoge prioriteit, om de massale overdracht van knowhow in industriële processen en geavanceerde technologieën naar Afrika. Ze willen lokale waarde toevoegen aan hun bodemrijkdommen. Alleen de Verenigde Staten slagen erin om grote bedragen aan inkomsten te genereren door de export van diensten. Wat echter betreurenswaardig is, is dat deze inkomsten alleen ten goede komen aan een kleine groep van miljardairs techno-monopolisten.

 

De bevordering van de SDG's en 'Digital 4 Development' in Afrika: de kar voor het paard spannen?

  • De rol van technologieën (de stoommachine, de verbrandingsmotor, elektriciteit, ICT, robots, het internet, kunstmatige intelligentie, enz.). Inderdaad, al deze - nieuwe - technologieën creëren nieuwe economische sectoren op zichzelf, maar ze fungeren vooral als een faciliterende factor voor de toename en versnelling van de productie  klimaatvriendelijkere en recycleerbaardere producten en verwante diensten. Bij gebrek aan een kritische massa van grote prikkels voor de overdracht van knowhow uit de traditionele agro-voedings- en maakindustrieën hebben eerdere programma's als 'Digital 4 Development' gefaald in het terugdringen van armoede in Afrika. Ze hebben de kar vóór het paard gespannen.
  • De rol van de diplomatie en van westerse expats in Afrika. Diplomaten en NGO-expats verblijven typisch gedurende één tot acht jaar in Afrika. Hun actieterrein wordt echter vaak gedomineerd door contacten met hun collega's in dezelfde echokamers van de diplomatie of van de  ontwikkelingssamenwerking. Bij gebrek aan specifieke programma's voor een hoger opgeleide civiele maatschappij en haar toekomstig beleidsvoerders of influencers ; tot schade van contacten met een steeds hoger opgeleide burgermaatschappij die uit toekomstige besluitvormers en/of invloedrijken bestaat - vaak gefrustreerd ("grote graad, maar tevergeefs op zoek naar een fatsoenlijke baan") - of met bewezen industriële MKB's, of met de financiële elite van de informele economie.

PS. The ultimate dream for our grandchildren both in Europe and in Africa.

An AU-EU Mandela-Schuman Community of Energy-Intensive Industries boosts world peace

On May 9, 1950, Robert Schuman, the French Minister of Foreign Affairs, succeeded in convincing five European countries to pool their coal and steel (the ECSC declaration 'European Coal and Steel Community'), which gave rise to the EU and 75 years of lasting peace in Europe.

In 1990, in South Africa, Nelson "Madiba" Mandela was released after 27 years of imprisonment.He was not there to take revenge, but immediately negotiated with the government of the time for a black and white future for South Africa.

Actueel bedreigt de steeds groeiende asymmetrie van welvaart tussen Europa en Afrika de veiligheid van beide continenten. De energie-intensieve industrie moet CO2-neutraal worden. Afrika is gezegend met zestig procent van de wereldwijde productiecapaciteit voor zonne-energie en vijfendertig procent van de wereldwijde productiecapaciteit voor groene waterstof aan 2 €/kg. Het bundelen in Afrika van Afrikaanse mineralen en abundante groene energie met Europese expertise in emissievrije energie-intensieve productie en transport van essentiële basisproducten resulteert in het volgende:

(1) bespaart 30% van de CO2-uitstoot in Afrika en Europa; (2) voorkomt klimaatcatastrofes; (3) stopt illegale immigratie vanuit Afrika; (4) verplicht Europa haar industrieel weefsel versneld te moderniseren; (5) maakt Europa energie-onafhankelijk; (6) garandeert vrede en welvaart voor kleinkinderen in Afrika en Europa; (7) het lichtend voorbeeld van de buren Afrika en Europa krijgt navolging over gans de planeet.

Circular Know-How Economy Africa-Europe

24/7/2025  karel.uyttendaele{@}pandora.be