"Europa beschikt over veel kennis over Afrika, heeft geld en technologische en wetenschappelijke kennis. ... Een brede middenveldcoalitie (ondernemers, academici, ngo’s) moet politici aanmoedigen stappen te zetten in de richting die Afrika wil – industrialisering, goede banen, groene energie. De duurzame ontwikkeling, zeker bij onze buren in Afrika, is een voorwaarde voor veiligheid en stabiliteit in Europa" (p194-196)

Interpretatie van het besluit van het boek van John Vandaele

Verwacht resultaat van een brede actie van onderuit

--> ENABEL organiseert 100 debatavonden over gans België:

“KAN AFRIKA DE PLANEET REDDEN?” 


Hoed af voor de duiding in dit boek bij de grootste groene long ter wereld – in Congo! - en bij de noodzaak dat de rest van de wereld het Congolese regenwoud van de houtskoolkaalslag moet redden. Hiervoor zijn aanzienlijke compensaties aan de DRC vereist (koolstof kredieten). Het boek gaat de aartsmoeilijke discussie hierover niet uit de weg, en – belangrijk – het  legt de nadruk op de uitdaging te zorgen voor een decente baan voor de  twee miljoen jongeren die er jaarlijks de arbeidsmarkt betreden. Weinig “experten” leggen het verband tussen de onderling verbonden en versterkende  crisissen klimaat, energie, biodiversiteit, decente jobs en migratie.

Lectuur van “Kan Congo de wereld redden?” versterkt de naïeve(?) droom om de realisatie, door Europa, van de 44GW waterkrachtcentrale van GRAND INGA in te zetten om “de planeet te redden”. Een Europese samenwerking van de politiek, giganten van waterbouwkunde, elektromechanica en ruimtelijke ordening, de EIB, pensioenfondsen, onder toezicht van een onafhankelijk internationaal organisme voor sociale en ecologische controle, zou de Congolese overheid een Publiek - Privaat - Partnerschap moeten voorleggen voor de financiering (€ 100 miljard), bouw en uitbating van dit megaproject. Ideaal gelegen in een drielanden regio – DRC, Congo-Brazzaville, Angola - op 135 bevaarbare km van de diepzeehaven Banana aan de Atlantische Oceaan.


De GRAND INGA 44 GW waterkrachtcentrales DR Congo met een vermogen gelijk aan dat van 35 nucleaire reactoren

Verwachte resultaten van de realisatie, door Europa, van GRAND INGA

44GW “groene” elektriciteit aan 1/5 (1/10?) van de kost per GW van “grijze” nucleaire elektriciteit

  1. De aankondiging van de realisatie van dit megaproject – en van de eraan verbonden industrialisatie van de DRC én de creatie van miljoenen decente banen – stelt een “labiele” regering van Congo in staat zich écht democratisch te laten verkiezen.
  2. Is het te vermijden dat eerder vroeg dan laat, wegens de hoge onafwendbare energiekosten in Europa, een ongewone collusie van aandeelhouders- en klimaatactivisten de eigenaars van de energiegulzige ArcelorMittal’s, BASF’s, INEOS’s en TOTAL’s van deze wereld verplicht te delokaliseren naar regio’s in de wereld met abundante groene  elektriciteit? Bv naar Afrika met langs haar kusten een dozijn mega-metropolen in aanbouw en een hoge nood aan elektriciteit, staal, cement, glas, aluminium, kunstmest, ammoniak, … ethaan?
  3. De klimaatvriendelijke concentratie van een rist belangrijke energie-intensieve basisindustrieën, langs de benedenloop van de Congostroom, jaagt de klimaatvriendelijke maakindustrialisatie van gans de DRC aan.
  4. En creëert er miljoenen decente banen in de formele economie ? (sociale zekerheid!) (WERK, dat is waar Afrika van wakker ligt)

5. Voorkomt de nood aan houtskool en de kap van het regenwoud.

6. Voorkomt illegale migratie.

7. Jaagt andere ‘labiele’ landen in Sub-Saharaans Afrika aan om het voorbeeld van Congo te volgen. (De moderne industrialisatie van tien “stabiele” Sub-Sahara landen versnelt de bloei van gans Afrika)

8. Legt de basis van een diepgaande samenwerking: de “Mandela-Schuman Afrikaans-Europese Gemeenschap voor Energie-Intensieve Industrie” en 75 jaar vrede in Afrika? (cfr de EGKS).

9. Legt de basis van een krachtig geopolitiek partnerschap tussen buren met historisch-culturele banden in staat op mondiaal niveau ad-hoc het voortouw te nemen in overleg over onderwerpen die er toe doen (klimaat, biodiversiteit, energie, migratie, conflicten, …)?  (Afrikaanse groene waterstof legt Poetin, Kagame en Trump het zwijgen op?)

10. Heeft Europa echt nood aan historisch lage energiekosten” als buur Afrika bulkt van groene energie?


Obstakels

  • Ontwikkelingssamenwerking van de voorbije 30 jaar heeft niet kunnen verhinderen dat het inkomen per persoon in de wereld met 75% gestegen is, in Afrika met slechts 25%. Deze inkomenskloof zal, bij ongewijzigd beleid nog tot 2040 blijven groeien (p 176-177)
  • Multinationals investeren niet in labiele landen: “Goed regeringsbeleid is cruciaal” (p 183)
  • Dagdagelijkse politiek duwt lange termijnproblemen weg. De redding van het Congolese regenwoud levert weinig stemmen op (p 157)

Remedie: Thomas Pikety (p 181),wijst op het belang van de transfer van geavanceerde maakindustriële ervaring naar landen met lage inkomens (zoals over gans Afrika).

De verspreiding van kennis en technologie – door in te schuiven in globale productieketens - is de belangrijkste verklaring voor de inkomensconvergentie tussen landen”

--> Duizend AU-EU kmo-partnerschappen sturen de industrialisatie – en goed regeringsbeleid – van gans Afrika aan. 

EU-overheden hoeven enkel reclame te maken voor Afrika, meer hoeft niet!

ENABEL stelt in 2025-2026 vijf van haar twee duizend medewerkers gedurende één jaar vrij om 100 debatavonden te organiseren in gemeentehuizen/stadhuizen verspreid over gans België.

  • Thema: “KAN AFRIKA DE PLANEET REDDEN?” (parafrasering op de titel van het boek van Vandaele)
  • Doelpubliek: iedereen (burgers, jeugd, ondernemers, academici, politici).
  • Verwacht resultaat: vijftig Belgische ervaren industriële ondernemers gaan een win-win partnerschap aan met een gevestigde Afrikaanse homoloog en transfereren ervaring met geavanceerde bedrijfsprocessen en technologieën naar Afrika.

PS

John Vandaele verstevigt de hoop op de doorbraak van een breed gedragen visie dat, ondanks hardnekkige relikwieën van een mismeesterde kolonisatie, Congo het potentieel heeft de wereld te kunnen redden, zowel op klimatologisch als op geopolitiek vlak. Zeker als daarenboven er nog de volgende troef aan toegevoegd wordt: “Met een adequaat landbouwbeleid zou de DR Congo 25% van de mensheid kunnen voeden en zijn milieukapitaal kunnen behouden” – “Moyennant une politique agricole adéquate la RDC pourrait contribuer à nourrir 25 % de l'humanité et préserver son capital environnemental” Baudoin Michel (Univ. Liège. Gembloux Agro bio Tech)

 

Nog opvallende citaten uit het boek

P   22 Breng ons werkgelegenheid en wij stoppen met kappen.

P   23 Het woud is een doe-het-zelf zaak, voedingswinkel, apotheek en krachtcentrale tegelijkertijd.

P   30 Het Centraal Afrikaanse woud: een schat aan biodiversiteit

P   42 De vraag naar houtskool niet stillen door houtkap in het regenwoud maar door ‘houtskoolplantages’.

P   49 De beste manier om het woud te beschermen is de mensen welvarender te maken.

P   54 Internationale ontwikkelingsagentschappen zijn duur en niet bijster efficiënt.

P   62 In het Virunga natuurpark ontginnen stroomoverschotten van een waterkrachtcentrale bitcoins.

P   71 Verkeerde gedragingen als “Bushmeat verhandelen” worden mee ingegeven door armoede.

P   86 Dagloners verdienen 2,5 dollar per dag

p   91 Bosbouw. Lokale gemeenschappen die concessies geven aan 25 dollar/hectare (voor 25 jaar) krijgen medezeggenschap over de opbrengsten (koolstofkredieten of hout)

p 113 Colruyt wil rekening houden met de verzuchting van de mensen om een meer permanent inkomen te genieten. 

P 135 Koolstofkredieten. Het gaat over kleine bedragen en nog heel wat werk aan het systeem om het geloofwaardig te maken.

P 136 Landen verminderen beter hun uitstoot dan door compensaties elders kredieten te kopen.

P 137 “Intensieve promotie en afdwingbaarheid van waardevolle koolstofkredieten lopen het risico de dringend noodzakelijke  industrialisatie van Congo verder uit te stellen?” (eigen commentaar van Karel U bij de visie van Heytens/Faya Lobi)

P 138 Welke reden hebben kopers uit rijke landen om hun emissies te reduceren als compensaties goedkoper blijkt?

P 147 Kunnen wij arme bevolkingen met jaarlijks twee dollar per Congolees overtuigen om niet hun bossen te kappen?

P 150 Landen popelen niet om elk jaar vier miljard dollar aan Congo te geven om het woud te beschermen.

P 154 De bouw bij ArcelorMittal Gent van een klimaatvriendelijker oven kost ruim één miljard euro.

P 156 Het regenwoud levert enorme diensten aan de mensheid

P 153 De rest van de wereld kan Afrika niet het recht ontzeggen op een socio-economische ontwikkeling als in Europa. (interpretatie van Karel U)

p 147 Vraag is of we de armste bevolking ter wereld met 2 dollar per jaar kunnen overtuigen om geen bossen te kappen?

p 180 “Micro-ondernemingen overleven enkel bij de gratie van internationaal competitieve ondernemingen” (eigen commentaar Karel U bij de visie van Incofin)

p 186 Afrika beschikt over 35% van het mondiaal potentieel om GH2 te produceren aan €2/kg, Europa 1%. (Groene waterstof, een doorbraak in Afrika’s industrialisatie)

 

21/06/2025 karel.uyttendaele { @ } pandora.be