’Hey Vladimir, I’ll be with you in a minute once I’ve finished with whoever this fellow is.’

Interviews met een representatief staal van de brede, opgeleide Sub-Saharaanse civiele maatschappij releveert dat Afrika wel dringend haar moderne maakindustrialisatie wil realiseren. Dit dankzij win-win partnerschappen tussen internationale kmo’s en buitenlandse private investeringen. Afrika zegt: ‘Wij hebben de bodemrijkdommen, de hernieuwbare energie en de markt. De ontwikkelde wereld heeft voorsprong met praktijkervaring met complexe industriële processen. Laat ons samen zitten en nadenken hoe, voor wederzijds voordeel, onze grondstoffen lokaal te  transformeren tot exporteerbare producten met in acht name van de mondiale klimaatdoelstellingen. Enkel zo zijn wij in staat jaar na jaar meer decente banen te creëren dan onze bevolkingsaanwas en een halt toe te roepen aan armoede en gedwongen migratie.’

“Belgische ontwikkelingssamenwerking ruikt nog altijd naar kolonialisme”

Of anders geformuleerd: "Afrika moet haar eigen toekomst bepalen en samen met homologen uit geïndustrialiseerde landen nieuwe wegen inslaan om mondiale uitdagingen aan te pakken." Deelnemers van partnerlanden aan de VUB-studie  menen dat het Belgisch systeem van ontwikkelings-samenwerking gekenmerkt wordt door een ontoereikende kennis van de lokale sociaaleconomische, politieke en ecologische context van haar doellanden. Dit vertaalt zich in acties gericht op het verlichten van de symptomen en niet op de oorzaken.  Was het bij alle 70 Belgische deelnemers aan de studie al doorgedrongen dat (1) zelfs de meest labiele Sub-Sahara landen kunnen buigen op een opgeleide, mondige middenklasse die er zich van bewust is aan het stuur te zitten en kan kiezen tussen Oost en West? - (2) dat Afrika ieder jaar 10 miljoen “formele” banen wil creëren en dus wakker ligt van “werk”, niet van dekolonisering, solidariteit, mensenrechten, governance of SDG’s? – en (3) dat ondanks zestig jaar ontwikkelingshulp, meer dan tachtig procent van de Afrikaanse bevolking het nog altijd moet stellen zonder sociale rechten?

Relaties, harmonie, nederigheid en leven centraal  plaatsen

In tegenstelling tot de vrees van deelnemers aan de studie uit de hulpindustrie (sic) heeft een ander Afrika - van de hoger geschoolden - wél een stem in het kapittel en is overtuigd dat enkel haar inclusieve en duurzame maakindustrialisatie structureel kan remediëren aan de grondoorzaken van armoede én wel mogelijk én dringend noodzakelijk is.

Dit Afrika wil snel tot de actie overgaan door partnerschappen te stimuleren tussen gevestigde industriële kmo’s uit Afrika en Europa en gelooft in het belang van de métissage van competenties: capacity sharing & walking uncharted paths & mutual learning.

(De arbeidsintensieve maakindustrialisering van Afrika in vier fazen).

Wij willen dat onze natuurlijke rijkdommen met de hulp van Europese ervaring en technologieën, vooral lokaal verwerkt worden tot exporteerbare producten. Enkel zo zijn wij in staat jaarlijks meer decente banen te creëren dan onze bevolkingsaanwas en de armoede en gedwongen migratie in te dijken. Lokale industrialisatie in de korte keten, met behulp van onze abundante groene zonne- en hydro-energie daar wint de ganse planeet bij. Ook uw aandeelhouders moeten erbij winnen. Daarom helpen wij hen, indien gewenst, delen van de gerealiseerde winsten te repatriëren. Wij wonen op 14km van elkaar, spreken dezelfde talen en kennen elkaar al meer dan honderd jaar. Dat vergemakkelijkt de win-win onderhandelingen tussen gelijken.’

Europa moet partnerschap met Afrika “verdienen!”

In tijden van de actuele polycrisis “Klimaat – Energie – Oorlog in Europa – Veroudering van het Westen – Demografische explosie Afrika” is een brede opgeleide Afrikaanse civiele maatschappij zich bewust van haar troeven maar ook van haar zwakten en van de noodzaak dat partners van elkaar leren. Een belangrijk deel van de Afrikaanse jeugd gaat een stap verder dan de hogervermelde pragmatische visie van 900 hoger opgeleide ingenieurs en agronomen. “Europe dégage!” schrijft zij op de muren in de hoofdsteden van Afrika. De helft van de Afrikaanse landen ondertekende NIET de VN-motie die de invasie van Rusland in Ukraine veroordeelde. Twee derde van de wereldbevolking woont nu in landen die neutraal zijn of Rusland steunen (The Economist 3/2023).

Een nieuw, mondig Afrika, weet dat het in het midden van het bed ligt, kan kiezen tussen Oost en West en biedt Europa een unieke kans om dankzij massale maakindustriële investeringen een partnerschap voor wederzijds voordeel “te verdienen”.